بن مایه های نمادین در شعر سهراب سپهری

author

  • مرتضی قاسمی استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی- دانشگاه فرهنگیان
Abstract:

در کنار تشخیص و حس‌آمیزی، نماد، یکی از ویژگی‌های برجسته و مهم لایة بلاغی سبک سهراب سپهری است. برخی از نمادها به دلیل تکرار، به مشخّصه‌ای قابل توجه تبدیل شده‌اند و در شعر او بن‌مایه یا موتیف محسوب می‌شوند. طبق بررسی‌های سبک‌شناختی، واژه‌های «آب»، «نور و روشنی»، «تنهایی»، «تهی»، «هیچ»، «نیلوفر»، «سیب»، «شقایق» و رنگ «سبز و آبی» بن‌مایه‌های نمادین هشت کتاب هستند. این نمادها برگرفته از سه بخش طبیعت،‌ ذن- بودیسم و اسطوره‌اند و تازگی و ابتکار را در شعر سهراب نشان می‌دهند. مقالة حاضر می‌کوشد پس از تعریف نماد و بن‌مایه، با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی این بن‌مایه‌های نمادین بپردازد و معنای مشخّص و دقیق آن‌ها را در شعرهای مختلف، طبق بافت شعر بیان کند.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

یادداشتی برای بن مایه تصویری (Motif) در شعر " صدای پای آب " سهراب سپهری

آنچه در ادبیات موتیف " motif" نامیده می شود و ما در انجا معادل بن مایه را برای آن برگزیده ایم عبارتست از :موضوع ، تصویر ، طرح یا الگوی اصلی که با ظهور پی در پی در اثر ادبی ، از خود رد پا می گذارد و جاذبه زیبایی شناسی آن را بالا می برد . البته ممکن است به عنوان نشانه یا نماد محتوا و یا تجزیه یک اثر ادبی تجلی کند . این اصطلاح در نقد ادبی جدید ، یکی از سرفصل های مهم بررسی آثار ادبی تجلی کند . این...

full text

بن مایه های رمانتیکی شعر نیما

رمانتیسم در ایران حاصل شرایط سیاسی اجتماعی خاصی بود، که متعاقب اوج گیری چالش میان جلوه‌های گوناگون سنت، تجدد و بحران برخاسته از آن بود. نیما یوشیج، بنیان‌گذار شعر نو از جمله شاعرانی است که در فضای رمانتیک طبع آزمایی کرده است و بن مایه های رمانتیسم در شعر او تا به جایی است که نمی‌توان آن را از اشعار نیما جدا کرد. رمانتیسم نیما حد فاصل رمانتیسم ناسیونالیستی مشروطه و رمانتیسم احساساتی عصر پس از او...

full text

ویژگی‌های زبانی شعر سهراب سپهری

در این پژوهش، به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، جنبه‌های خاصّ واژگان و توسّعاً زبان سهراب سپهری کاویده شده است؛ از جمله بررسی واژگان از دیدگاه نوع و ساختمان با تأکید بر نوآوری و ابداع، انحراف صفت مانند سکوت سبز چمنزار، بررسی واژگان آرکائیک، واژه‌گردانی یا تغییر طبقۀ دستوری واژه شامل صفت‌گردانی مانند سیاهِ پردۀ توری و اسم‌گردانی‌ مانند سرپنجه‌های سیم و قیدگردانی مانند با بدنی از همیشه‌های جراحت، بررسی ترکیب‌...

full text

بازتاب مکتب رمانتیسم در شعر سهراب سپهری

مکتب رمانتیسم در ایران از سال 1301 و بعد از انقلاب مشروطه رواج یافت. شعرای معاصر، نیما یوشیج و سهراب سپهری، نادرپور و برخی دیگر از نمایندگان این مکتب‌اند. از اصول اساسی این مکتب ترجیح احساس بر عقل و پرداختن به عواطفی چون عشق و اندوه است. هنرمند رمانتیک، تخیل، امید و آرزو را جانشین حقیقت می‌کند و گرایش به طبیعت و حس ناسیونالیستی به کشور و زادگاه خود جلوة خاصی در این مکتب دارد. سهراب سپهری از شاع...

full text

رویکرد پدیدارشناختی در شعر سهراب سپهری

اشعار سهراب سپهری از رازناکترین و پیچیده­ترین آثار ادبیات نوین فارسی است. این پژوهش نشان می­دهد که سپهری در چند دفتر آخر عمیقاً تحت تأثیر دیدگاه­های پدیدارشناختی قرار داشته شخصیت فکری، محتوا، زبان و سبک شعر او نیز دچار دگرگونی فراگیر شده بود. بسیاری از   توصیه­های نظری او همخوان با آموزه­ها و آرای پدیدارشناسان بویژه ادموند هوسرل(1859- 1938) است. حضور قاطع «من» متفکر شاعر در تعریف پدیده­ها و ارائ...

full text

بازتاب مکتب رمانتیسم در شعر سهراب سپهری

مکتب رمانتیسم در ایران از سال 1301 و بعد از انقلاب مشروطه رواج یافت. شعرای معاصر، نیما یوشیج و سهراب سپهری، نادرپور و برخی دیگر از نمایندگان این مکتب‌اند. از اصول اساسی این مکتب ترجیح احساس بر عقل و پرداختن به عواطفی چون عشق و اندوه است. هنرمند رمانتیک، تخیل، امید و آرزو را جانشین حقیقت می‌کند و گرایش به طبیعت و حس ناسیونالیستی به کشور و زادگاه خود جلوة خاصی در این مکتب دارد. سهراب سپهری از شاع...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 19

pages  265- 292

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023